NGỌN RAU LANG LUỘC

NGỌN RAU LANG LUỘC

Rau lang luộc là món ăn quen thuộc của thời bao cấp đầy khốn khó, đọng mãi trong tâm trí tuổi thơ tôi, nhất là mỗi độ tháng ba về. Khi thời tiết mưa phùn ẩm ướt, ngày tháng trở nên dài lê thê bởi chẳng biết làm gì để kiếm ra tiền. Cuộc sống cữ giáp hạt trở nên khó khăn, vì lẽ đó mâm cơm gia đình thường rất đơn sơ, ngoài đĩa rau lang luộc, thì món mặn là mớ tôm, cá đồng, còn năm thì mười họa mới biết đến miếng thịt.

Trải những ngày giá rét, cây cối bị ảnh hưởng nên chưa thể hồi phục được. Có những loại rau phải chờ nắng ấm hẳn, nên tháng ba rau cỏ thường rất khan hiếm. Riêng khoai lang thì lại bất chấp.

Cánh đồng quê tôi, vụ mùa cấy lúa, còn vụ chiêm thì trồng khoai lang. Thu hoạch lúa xong, đất được cày lên phơi ải, sau đó được đập nhỏ vun luống trồng khoai. Thường thì khoai lang sáu tháng mới được thu hoạch.

Nhớ khi trời mưa bay, tôi khoác lên mình tấm nilon trắng được tận dụng từ lớp bên trong của bao đạm, chụp lên đầu cái nón cũ trông như giống một cây nấm lùn. Cắp chiếc rổ nan đã lên nước bóng, tôi ra đầu ngõ ới gọi cô bạn hàng xóm cùng tuổi ra đồng hái rau lang. Mưa giăng mù mịt khiến cho tầm nhìn bị giảm, vì vậy cảm tưởng như cánh đồng xa lắc. Đường trơn, hai đứa phải đi bên vệ cỏ, ngón chân bấm xuống cho khỏi bị trượt. Vừa đi vừa nói chuyện.

Từ xa đã thấp thoáng bóng người cúi thoăn thoắt bên vồng khoai. Từng luống khoai lang thẳng tắp giống nhau nhưng lại khác nhau ở chỗ, nhà nào ít hái thì khoai tua tủa ngọn non, còn nhà nào hái nhiều thì trơ lại lá già. Chúng tôi hái và xếp chặt từng nén thì được nhiều chứ bỏ rối mau đầy rổ nhưng chẳng được là bao. Mỗi đứa nách một rổ rau lang đầy có ngọn, đủ ăn cho cả nhà.

Khi luộc mớ ngọn lang, tôi nhớ lời mẹ dạy. Muốn rau xanh phải đun to lửa, nước sôi thì thả rau vào, với nhúm muối rồi hãy cho rau vào, lật qua, đảo lại cho rau chín tới, rồi vớt ra rổ. Không đậy vung và đừng luộc kỹ vì rau sẽ nhũn nát không ngon. Rau lang luộc chấm với mắm cáy thì tuyệt hảo. Trước đó, mẹ tôi thường mua cáy sống, rửa sạch, để ráo nước rồi mang giã, bỏ muối rồi cho vào một cái lọ sành, lót lá sung lên miệng và bịt kín. Đem phơi nắng chừng vài tháng, mắm chín, thì rót ra ăn. Ngày nào cũng ăn nên mắm cáy cũng nhanh cạn. Hết nước đầu, mẹ cho nước sôi để nguội pha muối vào, chế thêm và lắc lên cho đều sau đó lại dùng tiếp. Cứ như vậy cả nhà tôi cầm cự được những ngày đầu giáp hạt bằng món ăn dân dã ấy, nó là món hao cơm và tốn nhiều rau.

Thời nay có nhiều món ăn vật lạ, nhưng với những người từng sinh trưởng ở làng quê, đâu dễ gì quên được món rau lang luộc. Với riêng tôi, ngọn rau lang chấm mắm cáy có lẽ ngon hơn bất kỳ một món “cao lương mỹ vị” nào trên đời này.

Giờ đây thi thoảng tôi lại tìm về món ăn dân dã ấy. Nó không chỉ là thứ chống đói một thời, rau lang có nhiều tác dụng cho sức khoẻ của con người. Ăn vào giúp nhuận tràng, phòng chống bệnh tim mạch, phòng ngừa bệnh tiểu đường… Thế đấy con người ta có đi qua những ngày cơ cực mới thấy trân trọng những gì vốn có. Đến giờ, tôi vẫn khoái rau lang, nó gợi nhớ về một thời khốn khó...

PHẠM HIẾU
Ảnh minh họa: Internet