TẦM VÓC MỘT PHỤ NỮ DA MÀU

TẦM VÓC MỘT PHỤ NỮ DA MÀU

Khi sự phân biệt đối xử về giới vẫn còn tồn tại trong hầu hết các lĩnh vực của xã hội, thì câu chuyện về Indra Nooyi - Chủ tịch kiêm CEO của PepsiCo được coi là biểu tượng về sự kiên trì và nỗ lực để đi đến thành công. Bà đã chứng minh rằng, bạn là ai và đến từ đâu hoàn toàn không phải là rào cản, nếu bạn có một ước mơ, thì tất cả điều bạn cần là ý chí và quyết tâm để đạt được giấc mơ đó.

Nhắc tới thương hiệu Pepsi, người ta lại nghĩ ngay tới cuộc chiến “xuyên thế kỷ” giữa Pepsi và Coca - hai tập đoàn nắm giữ vị trí lớn nhất trong ngành đồ uống không cồn. Xuất hiện sau, nhưng Pepsi luôn không ngừng bám đuổi và chiếm vị thế ngang tài ngang sức với Coca đi trước. Thương hiệu này có mặt ở hầu hết các quốc gia và vùng lãnh thổ, từ nhà hàng, siêu thị, quán xá đến các sân vận động. Đằng sau sự thành công của Pepsi nói riêng và tập đoàn PepsiCo nói chung hiện nay không thể không nhắc đến Indra Nooyi, một nhà lãnh đạo kinh doanh và nhà tư tưởng chiến lược, người được xem là một trong những CEO hàng đầu trên thế giới vì đã lãnh đạo tập đoàn khổng lồ toàn cầu PepsiCo. Bà là người da màu đầu tiên điều hành một công ty nằm trong danh sách Fortune 50.

Ngoài kinh doanh, Nooyi còn là một nhà từ thiện lớn. Khoản đóng góp của bà cho Trường Quản lý Yale đưa bà trở thành nhà tài trợ là cựu sinh viên lớn nhất của trường; đồng thời là người phụ nữ đầu tiên được trao ghế Chủ tịch tại một trường kinh doanh tầm cỡ.

Từ cô gái nhập cư

Indra Krishnamurthy sinh ngày 28-10-1955, trong một gia đình Tamil ở Madras (thủ phủ của bang Tamil Nadu, hiện được gọi là Chennai), Ấn Độ. Cha bà từng làm việc tại Ngân hàng Nhà nước Hyderabad.

Từ khi còn nhỏ, Indra và em gái đã được mẹ truyền dạy lối sống thụ động giống như đa số phụ nữ Ấn Độ hồi đó. Điều này khiến cô gái trẻ suy nghĩ và đưa ra lựa chọn khó khăn tìm cách thoát ra khỏi sự trói buộc và định kiến xã hội để được sống, được làm những công việc mong muốn khi trưởng thành.

Là một học sinh xuất sắc ở trường trung học, Indra đã phát triển những sở thích được coi là khác thường đối với các cô gái vào thời điểm đó. Ngoài việc đạt được thành tích cao trong các môn vật lý, hóa học và toán học, Indra còn đến với môn bóng gậy (cricket); cô từng chơi guitar cho ban nhạc rock nữ tại trường.

Năm 1976, Indra nhận bằng Thạc sĩ Quản trị kinh doanh tại Học viện Quản lý Calcutta danh tiếng của Ấn Độ. Bà làm việc tại một công ty dệt may của Anh quốc. Tiếp đó, là giám đốc sản phẩm tại Johnson & Johnson ở Mumbai. Tại đây, bà tiếp thị sản phẩm băng vệ sinh đến thị trường trong nước. Đây không phải là một nhiệm vụ dễ dàng vì Ấn Độ vốn cấm quảng cáo trực tiếp cho những sản phẩm như vậy. Không chịu khuất phục, thay vì giới thiệu đến tất cả mọi người, bà trực tiếp đưa sản phẩm đến các nữ sinh viên đại học và cao đẳng.

Chính lần trải nghiệm này đã khiến Indra nhận ra mình chưa đủ khả năng để dấn thân vào giới kinh doanh. Bà nộp đơn vào Trường Quản lý Yale (trực thuộc Đại học Yale) sau khi tình cờ đọc thông tin trên một cuốn tạp chí và được chấp nhận. Điều khiến Indra bất ngờ là con đường theo đuổi tri thức của mình được sự chấp nhận của cha mẹ. Bà đến Connecticut (Mỹ) năm 1978 với quyết tâm thành công và coi danh tính một người phụ nữ nhập cư của mình là “động lực nội tại lớn nhất”.

Sau khi tốt nghiệp, năm 1980, Indra làm việc tại Tập đoàn Tư vấn Boston trong 6 năm. Bà kết hôn với nhà tư vấn Raj K. Nooyi vào năm 1981, họ có 2 con gái.

Đến nữ tướng PepsiCo

Indra Nooyi từng làm việc cho nhiều công ty với nhiều chức vụ khác nhau. Bà làm cố vấn nội bộ tại công ty viễn thông Motorola, lãnh đạo chiến lược tại công ty máy móc Thụy Sĩ ABB. Nổi tiếng là một nhà tư tưởng chiến lược dài hạn và khéo léo trong giao tiếp, chỉ 14 năm sau khi tốt nghiệp, Nooyi được tán thành để đảm nhiệm vị trí cấp điều hành tại hai công ty hàng đầu: PepsiCo và General Electric. Cuối cùng, bà chọn PepsiCo vì tin rằng mình có thể tạo nên sức ảnh hưởng lớn tại đây.

Năm 1994, Nooyi bắt đầu làm việc tại Pepsi và trở nên nổi tiếng trong giới kinh doanh. Không giống như những người tiền nhiệm, bà không đặt sự chú ý vào lĩnh vực bán hàng đầu tiên, mà tập trung vào việc lập kế hoạch dài hạn. Nooyi đóng vai trò quan trọng trong việc định hình chiến lược toàn cầu, bao gồm cả việc mua lại và bán bớt các công ty con. Bà là người thông qua kế hoạch bán “Yum! Brands” (gồm các nhà hàng KFC, Taco Bell và Pizza Hut) năm 1997 và kế hoạch mua lại một số thương hiệu như Tropicana (1998), Quaker Oats hay Gatorade (2001). Những thương vụ mua lại này đã củng cố lợi nhuận và thắt chặt sự tập trung của PepsiCo vào hoạt động kinh doanh cốt lõi là chuyên về đồ uống, đồ ăn nhẹ.

Năm 2001, Nooyi làm Chủ tịch kiêm Giám đốc Tài chính. Bà thúc đẩy PepsiCo điều chỉnh hoạt động kinh doanh, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng về ăn uống lành mạnh hơn; định hướng PepsiCo trở thành một doanh nghiệp thân thiện hơn với môi trường bằng thuật ngữ “Hiệu suất có mục đích”.

Được bổ nhiệm làm CEO năm 2006, Nooyi lãnh đạo Pepsi suốt 12 năm. Lợi nhuận ròng mỗi năm của công ty tăng hơn gấp đôi, từ 2,7 tỷ USD lên 6,5 tỷ USD. Những chiến lược bà đề ra ban đầu cũng đạt được thành công vượt trội, điển hình là việc Pepsi cung cấp nhiều lựa chọn ít calo hơn và cắt giảm lượng khí thải carbon của công ty thông qua bao bì gọn gàng hơn và sử dụng năng lượng tái tạo.

Tiếp tục cống hiến

Sau khi nghỉ việc tại Pepsi, Nooyi tiếp tục phục vụ trong Hội đồng quản trị của công ty và tổ chức phi lợi nhuận. Hiểu tầm vóc của mình, là một trong những nữ lãnh đạo có thể giúp thúc đẩy quyền cho các thế hệ phụ nữ, bà viết cuốn sách “My life in Full: Work, Family and Our Future”. Tập trung vào chủ đề cân bằng giữa công việc và cuộc sống, tác giả thừa nhận rằng đã nhiều lần cảm thấy thiếu sót khi làm mẹ. Vào ngày lễ tình nhân năm 2022, bà đăng bức thư gửi cho chồng mình: “Sự thật là không có thứ gọi là cân bằng giữa công việc và gia đình. Đó là một hành động tung hứng liên tục. Và nhiều lần, chính những người xung quanh chúng ta - như những người bạn đời của chúng ta - là những người khiến việc tung hứng này trở nên khả thi. Đó là một lời nhắc nhở rằng gia đình không phải là phụ nữ. Gia đình là gia đình”.

Theo bà, cuốn sách là một công cụ giúp mọi người có thể hiểu được mối liên hệ giữa công việc và gia đình, đồng thời biết cách kết nối hai yếu tố này lại với nhau để đạt được thành công trong cuộc sống.

Nhưng điều này là chưa đủ. Nooyi chia sẻ trong cuộc trò chuyện với McKinsey Global Publishing: Ở Mỹ và cả Ấn Độ, tôi đã xây dựng lại các phòng thí nghiệm ở tất cả các cơ sở giáo dục mà tôi từng học, từ trung học, đại học, cho đến Học viện Quản lý ở Kolkata. Tại Mỹ, những cơ sở giáo dục mà tôi, chồng tôi và các con tôi đã tham gia. Vì vậy, chúng tôi vẫn đang trong giai đoạn đền đáp, cả về thời gian lẫn tiền bạc. Hoạt động từ thiện giúp Nooyi cảm thấy trọn vẹn.

Với sự thành công và tầm ảnh hưởng của mình, Indra liên tục góp mặt trong Top 100 phụ nữ quyền lực nhất thế giới do Tạp chí Forbes bầu chọn. Năm 2014, bà đứng thứ 13 trong danh sách này. Indra là thành viên của Hội đồng quản trị Diễn đàn Kinh tế thế giới, thành viên Viện Hàn lâm Mỹ thuật và khoa học Hoa Kỳ.

Cuộc đời Indra Nooyi là ví dụ hoàn hảo cho sự bền bỉ và kiên trì. Bà trở thành người truyền cảm hứng thực sự cho hàng triệu cô gái trẻ tại Ấn Độ cũng như trên thế giới, những người đang mỗi ngày phải nỗ lực, phấn đấu để khẳng định vị trí không chỉ tại nơi làm việc của họ, mà còn cả trong xã hội.

SÔNG THƯƠNG
(Nguồn: National Women's History Museum)