SỨ GIẢ HÒA BÌNH

SỨ GIẢ HÒA BÌNH

Ở Nam Sudan, người dân, nhất là phụ nữ và trẻ nhỏ, đều gọi Trung tá Nguyễn Thị Minh Phương, nữ Quan sát viên quân sự (QSVQS) đầu tiên của Việt Nam tại Phái bộ Gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc (GGHB LHQ) tại Nam Sudan (UNMISS), là “Queen Vietnam”, “Miss Vietnam” bởi sự lạc quan, thân thiện và chu đáo. Chị được coi như một “sứ giả hòa bình Việt Nam” ở đây.

Từ cô giáo đến nữ quan sát viên quân sự

Nguyễn Thị Minh Phương có ông ngoại là một quân nhân. Ngày trước, mỗi lần ông đi dạy về, cô cháu thường lén lấy mũ kêpi, rủ em trai và các bạn ra tập làm bộ đội. Tình cảm rất tự nhiên và cứ thế lớn dần.

Năm 2001, Minh Phương trúng tuyển vào khoa Tiếng Anh - Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên. Nhưng ước mơ trở thành một sĩ quan quân đội vẫn đeo đuổi cô nữ sinh có nụ cười tỏa nắng. Vì thế, sau khi tốt nghiệp, Minh Phương quyết định nộp hồ sơ vào Trường Sĩ quan Lục quân 1. Trải qua nhiều vòng tuyển chọn đầu vào, chị trúng tuyển và trở thành giáo viên tiếng Anh của một trường quân đội yêu thích.

Có lẽ Minh Phương sẽ gắn bó với công việc của một giáo viên nếu như chị không tham gia khóa bồi dưỡng về chuyên môn ở Australia năm 2016. Tại đây, chị biết về hoạt động GGHB LHQ và sự tham gia của Việt Nam trong lĩnh vực này. Chị ấp ủ sẽ được gia nhập lực lượng mũ nồi xanh, tiếp bước những người đi trước, như Trung tá Đỗ Thị Hằng Nga. Năm 2018, khi Cục GGHB Việt Nam thông báo tuyển nữ quân nhân, chị nghĩ, đây chính là thời điểm thuận lợi để thực hiện ước mơ của mình. May mắn là cô giáo Phương có một hậu phương vững chắc. Từ bố mẹ hai bên đến chồng con đều ủng hộ, giúp chị hoàn thành ước nguyện.

Để trở thành một người lính mũ nồi xanh nói chung, quân nhân phải bảo đảm nhiều yêu cầu và tiêu chí khắt khe cũng như phải trải qua quá trình tuyển chọn, huấn luyện, sát hạch hết sức bài bản, nghiêm túc. Không chỉ có sức khỏe tốt, ngoại ngữ giỏi, mà còn phải có kiến thức về quân sự, về GGHB LHQ, biết lái xe số sàn, sử dụng các thiết bị thông tin liên lạc, khả năng hoạt động độc lập trong môi trường tác chiến đa quốc gia, đa văn hóa, năng lực thích ứng với mọi điều kiện sinh hoạt công tác… Là nam giới, đáp ứng tất cả những yêu cầu, tiêu chí trên còn khó, chứ nói gì nữ giới. Nhưng vượt qua khó khăn và chính mình, Minh Phương đáp ứng đủ và có thể làm tốt nhiệm vụ. Và chị đã trở thành người lính mũ nồi xanh, là nữ QSVQS đầu tiên của Việt Nam tại UNMISS như thế.

Tháng 11-2019, Thiếu tá Nguyễn Thị Minh Phương (chị nhận quân hàm Trung tá tháng 5-2020) tạm biệt người thân sang Nam Sudan với quyết tâm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của người lính mũ nồi xanh.

Tấm lòng Việt Nam ở lục địa đen

Nam Sudan là quốc gia trẻ nhất thế giới khi tuyên bố độc lập vào ngày 9-7-2011. Hơn 10 năm qua, nước này vẫn chịu ảnh hưởng nặng nề từ các cuộc nội chiến và xung đột giữa các phe phái, sắc tộc nên cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật và điều kiện sống vô cùng nghèo nàn, thiếu thốn.

Tại UNMISS, trên cương vị là QSVQS - “tai, mắt của Phái bộ” - Minh Phương thường phải thực hiện các cuộc tuần tra ngắn ngày và dài ngày cùng với các cơ quan, tổ chức, lực lượng của LHQ bằng đường bộ và đường không trên khu vực đảm nhiệm. Trong nhiệm kỳ tại Phái bộ UNMISS, chị tham gia 48 chuyến tuần tra ngắn và dài ngày cùng lực lượng quân sự và dân sự của Phái bộ tại Thủ đô Juba, cùng khu vực Trung Xích đạo. Các chuyến tuần tra này được tiến hành trước khi dịch Covid-19 bùng phát. Sau khi được điều về Sở chỉ huy Phái bộ, Minh Phương còn tham gia 7 chuyến tuần tra và công tác cùng Tư lệnh và Phó tư lệnh lực lượng quân sự đến Phân khu Unity, Phân khu Tây và Phân khu Đông của Phái bộ.

Hơn một năm ở Nam Sudan, chị có nhiều cơ hội tiếp xúc với chính quyền và người dân địa phương để nắm bắt tình hình cũng như tâm tư, nguyện vọng của họ và tận mắt chứng kiến sự nghèo đói, cơ cực của người dân. Trong chuyến tuần tra dài ngày đầu tiên, khi đến Lobonok và Kapeto, chị gặp một em gái tầm 16-18 tuổi nhưng đã làm mẹ. Hay tin có đoàn công tác có cả phụ nữ tới, thiếu phụ này đã bế cặp con song sinh tới để trình bày khó khăn, nỗi khổ của mình. Nhìn hai đứa bé khóc ngằn ngặt vì đói, người mẹ không có sữa do thiếu ăn khiến Minh Phương thắt lòng và day dứt bởi chị cũng là mẹ của hai con nhỏ. Đoàn công tác đã cấp lương thực cho người mẹ trẻ, đồng thời báo cáo tình hình của người dân khu vực này lên cấp trên.

Cũng kể từ đó, nữ QSVQS của Việt Nam thấu hiểu hơn công việc mình đang đảm nhiệm quan trọng và ý nghĩa đến nhường nào. Vì thế, trong những chuyến tuần tra sau đó, chị thường tranh thủ gặp gỡ phụ nữ và trẻ em người bản địa, lắng nghe họ chia sẻ về cuộc sống cũng như tâm tư, nguyện vọng. Qua tiếp xúc, chị hiểu rằng, cuộc sống của hai đối tượng này ở Nam Sudan còn rất nhiều khó khăn, thách thức. Ở đây, bạo lực, cái đói, cái nghèo đeo đẳng họ từ rất lâu. Phần lớn các thiếu nữ đều không được học hành và lấy chồng rất sớm, tỷ lệ trẻ em đến trường khá thấp. Cho nên không ngạc nhiên khi họ thấy ngưỡng mộ và yêu mến nữ sĩ quan Việt Nam vừa xinh đẹp, vừa giỏi giang. Mỗi khi gặp chị, trẻ em liền vây quanh để nghe kể chuyện và được nhận quà. Nhìn những đứa trẻ vui sướng ôm tập vở chạy tung tăng, Minh Phương cảm thấy rất vui nhưng cũng lại nhớ thắt lòng 2 con ở nhà. Mỗi lần đi tuần tra, nhìn thấy những cánh tay vẫy chào, những nụ cười tươi và ánh mắt ngời lên của người dân bản địa, đặc biệt là của trẻ nhỏ, chị như được tiếp thêm động lực với công việc. Thật tự hào khi được là một người lính mũ nồi xanh.

Ngoài tuần tra, Minh Phương cũng thường xuyên phải gặp và thương thảo với chỉ huy của cả quân chính phủ, quân đối lập hoặc các phe nhóm vũ trang tại các chốt, trạm kiểm soát nhằm thông báo sự hiện diện và các hoạt động của đoàn, đảm bảo quyền tự do đi lại cũng như bảo đảm an ninh, an toàn tuyệt đối cho đoàn công tác trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Bên cạnh đó, nữ QSVQS còn phải tiến hành các cuộc tiếp xúc với quan chức sở tại để nắm bắt tình hình an ninh, chính trị, nhân đạo. Thế nên, nhiều người ví lực lượng nữ chiến sĩ mũ nồi xanh Việt Nam ở UNMISS là những “bông hồng thép”, dịu dàng nhưng rắn rỏi, mạnh mẽ.

Kết thúc nhiệm kỳ công tác tại Nam Sudan, Trung tá Nguyễn Thị Minh Phương được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trên tất cả các tiêu chí. Chị được tặng thưởng Huy chương GGHBLHQ, bằng khen của Phó tư lệnh Lực lượng quân sự - Chỉ huy trưởng lực lượng QSVQS Phái bộ...

Trở về nước, nhưng nữ QSVQS đầu tiên của Việt Nam tại UNMISS vẫn nối dài sứ mệnh như một “sứ giả” GGHB, phát huy bản chất Bộ đội Cụ Hồ, góp phần bảo vệ Tổ quốc, hướng về một tương lai tốt đẹp, hòa bình, ổn định và hạnh phúc!

NGỌC MINH
Ảnh: Nhân vật cung cấp