TẦM VÓC MỘT NGƯỜI PHỤ NỮ

TẦM VÓC MỘT NGƯỜI PHỤ NỮ

“Một người phụ nữ vĩ đại đã mất nhưng tên bà sẽ mãi mãi là nguồn cảm hứng cho phụ nữ New Zealand, những người đã phải chịu đựng nhiều bất công trong quá khứ”. Đó là câu nói tại lễ tang của bà Katherine Sheppard (1847 - 1934). Bà là người có công đưa New Zealand trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới trao quyền bầu cử cho phụ nữ.

Đi trước thời đại

Chào đời ngày 10-3-1847 tại Liverpool (Anh quốc), tên đầy đủ là Katherine Wilson Sheppard, nhưng từ nhỏ, bà đã thích dùng Kate hơn Katherine. Được hưởng sự giáo dục đầy đủ từ một gia đình có học, bà là một nữ sinh nổi tiếng thông minh. Gia đình bà di cư tới New Zealand năm 1868.

Là một nhà hoạt động nữ quyền, bà mong phụ nữ tham gia đầy đủ vào các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhất là chính trị. Những hoạt động đầu tiên bà hướng đến là cải cách trang phục của nữ giới, bãi bỏ áo nịt ngực và các loại quần áo bó buộc khác. Trong thời đại mà phụ nữ được khuyến khích trở nên điệu đà, bà nhấn mạnh thông điệp khuyến khích các hoạt động thể chất cho họ.

Là một thành viên năng nổ trong Hiệp hội Phụ nữ của nhà thờ, năm 1885, Kate Sheppard trở thành người đồng sáng lập của Liên đoàn Phụ nữ Công giáo New Zealand, một tổ chức chính trị hoạt động vì quyền lợi của phụ nữ và trẻ em. Bà đấu tranh không mệt mỏi cho quyền bầu cử của phụ nữ và dành nhiều công sức để viết dự thảo luật và một cuốn sách về quyền ấy; tích cực vận động hành lang và tổ chức các cuộc gặp mặt với thành viên Quốc hội New Zealand. Kate Sheppard vừa cố gắng thiết lập các mối quan hệ với giới chính trị gia, vừa tổ chức các cuộc mít tinh công khai, chuyển tải các kiến nghị thông qua báo chí. Bà làm cho tờ “Ruy-băng trắng”, tờ báo đầu tiên do phụ nữ điều hành tại New Zealand. Bà viết những cuốn sách nhỏ nhưng hữu ích, đề cập đến các vấn đề trọng tâm như: “Phụ nữ có nên bỏ phiếu?” hay “Mười lý do tại sao phụ nữ New Zealand nên (được trao quyền) bỏ phiếu”.

Những nỗ lực bền bỉ này kéo dài suốt 2 thập niên. Từ năm 1887, Thủ hiến của New Zealand là Julius Vogel đã cân nhắc việc thông qua một dự luật cho phép phụ nữ được hưởng quyền bầu cử. Song, nó không thuyết phục được các nghị viện và cơ quan có thẩm quyền. Tuy vậy, động thái này đã mở ra một thời kỳ hoạt động sôi nổi của phong trào đòi quyền bầu cử cho phụ nữ tại New Zealand. Các nhà hoạt động đã liên tiếp đệ trình những đơn kiến nghị lên Nghị viện. Năm 1891, đơn kiến nghị được tiếp sức với 9.000 chữ ký. Năm sau, đạt khoảng 20.000 chữ ký. Đến năm 1893, số người chấp thuận ký vào đơn kiến nghị đã lên tới 30.000. Nhờ được sự ủng hộ rộng rãi từ công chúng, đơn kiến nghị đã đến được Nghị viện, để rồi một luật Tổng tuyển cử mới được Hạ viện New Zealand thông qua với đa số đồng thuận. Quyền bầu cử cho phụ nữ gốc Âu lẫn phụ nữ gốc Maori bản địa đều được ủng hộ qua những cuộc tranh luận trên chính trường.

Sau nhiều sóng gió, ngày 8-9-1893, dự luật được Thượng viện thông qua với 20 phiếu thuận, 18 phiếu chống. Đến ngày 19-9-1893, Đạo luật tuyển cử New Zealand được ký ban hành, trao quyền bầu cử cho toàn thể phụ nữ nước này.

Tiếp tục tranh đấu

Từ đây, New Zealand ở vào nhóm những quốc gia thực hiện bình đẳng giới rộng rãi nhất hành tinh, đặc biệt là về mặt chính trị. Thành công của Kate Sheppard đã trở thành động lực cho các cuộc đấu tranh vì nữ quyền trên khắp thế giới, đặc biệt là tại các quốc gia sử dụng tiếng Anh, như Anh và Mỹ.

Năm 1896, Sheppard lập Hội đồng Phụ nữ Quốc gia (NCW) và trở thành Chủ tịch đầu tiên của tổ chức này. Trong số các vấn đề mà bà ủng hộ có bình đẳng trong hôn nhân và quyền của phụ nữ ứng cử vào Quốc hội. Mặc dù sức khỏe yếu khiến bà phải từ chức Chủ tịch NCW vào năm 1903 nhưng bà vẫn là một nhân vật nổi bật trong phong trào đấu tranh vì nữ quyền.

Những năm cuối đời, Kate Sheppard vẫn làm những việc đem lại quyền lợi của phụ nữ. Bà đi nhiều nơi, viết các bài báo và tổ chức hàng chục cuộc gặp gỡ báo giới với sự tận tâm hiếm có. Kate Sheppard qua đời ngày 13-7-1934 tại Christchurch, New Zealand. Suốt cuộc đời, bà đã không nản lòng trước mọi sự châm biếm, mỉa mai mà những khuôn phép từ xã hội cũ áp đặt lên cuộc đấu tranh của bà cùng các cộng sự. Bà xác định một mục tiêu cụ thể trong nhiều vấn đề liên quan đến quyền phụ nữ: Quyền bầu cử. Bà hiểu rằng chính trị là yếu tố định hướng cho mọi lĩnh vực của đời sống. Chỉ khi có quyền về chính trị thông qua bầu cử, phụ nữ mới có thể giành được các quyền lợi khác.

Trong một xã hội mà nữ giới bị coi thường, hoạt động đấu tranh cho quyền lợi chính trị của phụ nữ đã khiến bà bị coi như một “kẻ nổi loạn”. Nghị sĩ Henry Wright từng mỉa mai bà: Hãy về nhà trông lũ trẻ, nấu ăn cho chồng, giặt là quần áo và thực hiện những bổn phận mà tự nhiên đã dành cho phụ nữ. Họ nên từ bỏ ý tưởng can thiệp vào những việc chỉ dành cho đàn ông.

Dường như các trở ngại càng khiến Kate Sheppard nỗ lực hơn gấp bội. Bà đã chứng minh chân lý: Con người có thể làm nên điều phi thường bằng ý chí của mình. Kate Sheppard được báo The New Zealand Herald coi là một trong 10 người New Zealand vĩ đại nhất vì những cống hiến cho việc giành quyền bình đẳng về chính trị cho phụ nữ nước này. Hình ảnh của bà xuất hiện trên tờ tiền 10 đô la New Zealand để mọi người dân có thể nhớ đến bà.

NHU THỤY
(Theo Báo PNVN)
Ảnh: Internet