NỮ TỔNG THỐNG ĐẦU TIÊN Ở BẮC MỸ

Nữ tổng thống đầu tiên ở Bắc Mỹ

THẢO MIÊN

Claudia Sheinbaum trúng cử Tổng thống Liên bang Mexico, ngày 1-10-2024, bà đã nhận quyền trượng trong buổi lễ nhậm chức long trọng và nhiều bản sắc truyền thống được tổ chức tại quảng trường Zocalo của thủ đô nước này.

Nhà khoa học gốc Do Thái

Nạn diệt chủng Holocaust còn được biết đến với tên gọi Shoah do Đức Quốc xã tiến hành, dẫn tới cái chết của khoảng 6 triệu người Do Thái bao gồm 3 triệu đàn ông, 2 triệu phụ nữ và 1 triệu trẻ em. Là người Do Thái lánh nạn diệt chủng, ông bà ngoại của Claudia Sheinbaum đã từ châu Âu đến Mexico. Bà được sinh ra ở thành phố Mexico vào năm 1962 trong gia đình có truyền thống nghiên cứu khoa học. Bà Claudia có 2 con và 1 cháu. Chồng bà là ông Jesús María Tarriba, một người bạn cùng học ngành vật lý tại đại học. Hiện ông là chuyên gia về rủi ro tài chính tại Ngân hàng Mexico.

Claudia Sheinbaum theo học tại Đại học Tự trị quốc gia Mexico (UNAM). Tốt nghiệp, bà tới Đại học California (Mỹ) học ngành kỹ thuật năng lượng, thông thạo tiếng Anh và lấy bằng Thạc sĩ, trước khi quay lại UNAM và nhận bằng Tiến sĩ kỹ thuật năng lượng tại đây.

Là một nhà khoa học chuyên nghiệp, bà là tác giả của hàng trăm bài báo và hai cuốn sách về năng lượng, môi trường và phát triển bền vững. Bà đã đóng góp cho Hội đồng liên chính phủ về biến đổi khí hậu và năm 2018 được vinh danh là một trong 100 phụ nữ của BBC.

Khi đề cập đến các hoạt động về môi trường của bà Claudia Sheinbaum, người ta nhắc nhiều về lập trường kiên định của bà trong chống biến đổi khí hậu. Năm 2007, bà Sheinbaum từng đóng góp một báo cáo về biến đổi khí hậu. Báo cáo này đã đoạt giải Nobel Hòa bình năm đó.

Cam kết tăng cường hỗ trợ phụ nữ và trẻ em

Năm 2000, bà Claudia Sheinbaum bắt đầu tham gia chính trường và được Thị trưởng thành phố Mexico, lúc đó là ông Lopez Obrador bổ nhiệm làm người đứng đầu Sở Môi trường của thành phố. Sau 6 năm đảm nhiệm chức vụ, bà tập trung vào nghiên cứu năng lượng, tham gia Hội đồng quốc tế về biến đổi khí hậu (IPCC) và là thành viên của nhóm nhận giải Nobel Hòa bình năm 2007. Năm 2015, bà trở thành người đứng đầu quận Tlalpan của thành phố Mexico. Năm 2018, Claudia Sheinbaum trở thành người phụ nữ đầu tiên được bầu làm thị trưởng thành phố Mexico - vị trí được xem là bệ phóng cho các cuộc tranh cử tổng thống trong tương lai. Đến tháng 6-2023, bà từ chức để tham gia vận động tranh cử.

Cuộc tổng tuyển cử năm 2024 là sự kiện có quy mô lớn nhất trong lịch sử Mexico, thu hút gần 100 triệu cử tri trong và ngoài nước tham gia bỏ phiếu tại hơn 170.000 hòm phiếu trên cả 32 bang được tổ chức vào ngày 2-6-2024. Cử tri Mexico bỏ phiếu bầu Tổng thống cho nhiệm kỳ 6 năm (2024 - 2030); 500 nghị sĩ Hạ viện; 128 thành viên Thượng viện và gần 20.000 vị trí lãnh đạo địa phương. Ngày 3-6-2024, Viện bầu cử quốc gia Mexico (INE) công bố kết quả kiểm phiếu sơ bộ cho thấy cựu Thị trưởng Mexico City Claudia Sheinbaum đã giành chiến trong cuộc tổng tuyển cử vừa diễn ra. Với 57,2% số phiếu bầu, bà Claudia Sheinbaum, ứng cử viên của liên minh tranh cử Sigamos Haciendo Historia đã bỏ xa hai đối thủ còn lại là bà Xochitl Galvez và ông Jorge Alvarez Maynez với tỷ lệ phiếu bầu lần lượt là 30% và 10,3%. Việc giành chiến thắng quyết định trong cuộc bầu cử, bà Claudia Sheinbaum trở thành nữ tổng thống đầu tiên trong lịch sử không chỉ ở Mexico mà còn ở khu vực Bắc Mỹ, với kỳ vọng sẽ hiện thực hóa những cam kết tranh cử của mình.

Trong lễ tuyên thệ nhậm chức, bà cam kết tăng cường quyền phụ nữ, mở rộng các chương trình hỗ trợ cho phụ nữ và trẻ em. Tân tổng thống Claudia Sheinbaum được đánh giá sẽ mở đầu thời kỳ nữ quyền tại Mexico. “Đã đến lúc phải chuyển đổi, đã đến lúc dành cho phụ nữ. Tôi là một người mẹ, một người bà, một nhà khoa học và một người phụ nữ có đức tin. Kể từ hôm nay, theo nguyện vọng của người dân Mexico, tôi trở thành tổng thống”. Bà khẳng định trong nhiệm kỳ kéo dài đến năm 2030, sẽ tập trung vào các chính sách an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo và giữ ổn định kinh tế, trong đó bao gồm việc kiềm chế giá xăng dầu và thực phẩm, mở rộng các chương trình hỗ trợ cho phụ nữ và trẻ em, hỗ trợ đầu tư kinh doanh, xây dựng nhà ở và hệ thống đường sắt. Với hàng trăm lời cam kết, trong đó có việc mở rộng dịch vụ chăm sóc sức khỏe cộng đồng và giáo dục; xây dựng 1 triệu ngôi nhà mới, hạn chế giá các mặt hàng thiết yếu… Tổng thống Claudia Sheinbaum khẳng định, sẽ đồng hành cùng người dân Mexico trong nỗ lực nâng cao quyền lợi và vị thế của phụ nữ - những người vốn chịu nhiều thiệt thòi trong xã hội.

Theo Cơ quan Liên hợp quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women), trung bình có 10 vụ sát hại phụ nữ mỗi ngày ở Mexico trong năm 2023. 70% phụ nữ Mexico trên 15 tuổi từng bị bạo lực ít nhất một lần trong đời, bao gồm cả quấy rối và lạm dụng tình dục. Hiện nay, tình trạng các băng nhóm tội phạm hoạt động ở Mexico ngày càng táo tợn, khiến hơn 450.000 người thiệt mạng và 100.000 người mất tích kể từ năm 2006, gây ảnh hưởng nặng nề tới cuộc sống của người dân. Trước đây, bà Claudia Sheinbaum từng đề xuất thành lập các đội chuyên điều tra các vụ sát hại phụ nữ. Cuối năm 2022, bà cáo buộc Văn phòng công tố ở Morelos, một bang phía nam Mexico, bảo kê kẻ được cho là đã sát hại một phụ nữ trẻ mất tích ở thủ đô nước này. Phát biểu sau khi chiến thắng, bà Claudia Sheinbaum nhấn mạnh: “Chúng tôi sẽ dẫn dắt Mexico trên con đường hướng tới hòa bình và an ninh”. Bà gửi đến Quốc hội Mexico một gói cải cách để chống lại bạo lực giới và phân biệt đối xử, bao gồm những thay đổi được đề xuất đối với hiến pháp và tìm cách giảm tình trạng miễn trừ và bảo vệ phụ nữ tại một quốc gia có tỷ lệ giết hại phụ nữ cao nhất thế giới.

Sự kiện một nhà khoa học trở thành nữ Tổng thống đầu tiên của quốc gia Bắc Mỹ, không chỉ là sự thay đổi cương vị một cá nhân mà nó còn làm thay đổi cả quan niệm và chính sách, khẳng định vị thế của phụ nữ trong xã hội, ghi nhận sự thành công vang dội của một phụ nữ đã kiên trì đấu tranh cho nữ quyền. Hy vọng, bà sẽ thành công trong việc lãnh đạo Mexico xây dựng một đất nước phồn vinh, an toàn và hạnh phúc hơn dành cho phụ nữ.