MỘT CÁCH LÀM SÁNG TẠO VỀ TUYÊN TRUYỀN PHÁP LUẬT

Một cách làm sáng tạo về tuyên truyền pháp luật

Bài và ảnh: Trần Tú – Quốc Việt

Sáng 27-6-2025, tại xã Na Ngoi, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An, Ban Phụ nữ Quân đội (PNQĐ) phối hợp với Cục Chính trị Quân khu 4, Báo Công lý - Tòa án Nhân dân tối cao, Đoàn Kinh tế Quốc phòng 4 tổ chức chương trình tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho cán bộ, hội viên phụ nữ và vận động nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở năm 2025 “Từ bộ tài liệu phiên tòa giả định”.

Tham dự có Thượng tá Nguyễn Thị Thanh - Phó Trưởng ban PNQĐ; Đại tá Nguyễn Kỳ Hồng - Phó Chủ nhiệm Chính trị Quân khu 4; Đại tá Lê Nam Thành - Trưởng phòng Pháp luật hành chính, Cục Pháp chế, Bộ Quốc phòng (BQP); đại diện các cơ quan Vụ Pháp chế BQP; Cục Chính trị, Tòa án Quân sự, Viện Kiểm sát Quân sự, Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 4 cùng hơn 500 cán bộ, phụ nữ và người dân trên địa bàn xã Na Ngoi. Chương trình được tổ chức trực tiếp tại xã, đồng thời trực tuyến toàn quốc, toàn quân, cấp Quân khu thông qua hệ thống phát sóng trực tuyến trên các Fanpage “Hoa Xương Rồng” của PNQĐ; “Phụ nữ Quân khu 4”, “Tuổi trẻ LLVT Quân khu 4”, “Nhánh Lan Rừng”, “Xưa và Nay”, Kênh truyền thông số như Youtube của Báo Công lý…

Nhằm tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở, tạo sự chuyển biến rõ rệt về nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật cho cán bộ và nhân dân; đồng thời, giúp cán bộ, hội viên hiểu biết và chấp hành nghiêm pháp luật, có khả năng, kỹ năng tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành pháp luật, Ban Phụ nữ Quân đội và Cục Chính trị Quân khu 4 đã phối hợp với Báo Công lý xây dựng các bộ tài liệu “Mô hình phiên tòa giả định”, với mong muốn tuyền truyền, giáo dục và tìm hiểu pháp luật lý thú, hấp dẫn, có tính thực tiễn cao.

“Mô hình phiên tòa giả định” được Báo Công lý và các cơ quan chức năng cụ thể hóa thành một Gameshow tương tác, với “đề bài” là một phóng sự tình huống được tái hiện từ một vụ án, vụ việc có thật. Những người tham dự chương trình sẽ cùng nhau tương tác, trả lời các câu hỏi từ Ban Tổ chức (BTC) liên quan đến tình huống giả định. Ở phần trả lời, sẽ có các “Ban Giám khảo” - là các đơn vị chuyên môn, chuyên trách, các chuyên gia pháp lý giải đáp, phân tích. Qua đó, phổ biến kiến thức pháp luật cho người chơi.

Tại chương trình, BTC đã xây dựng “Phiên tòa giả định” liên quan đến vụ án xảy ra trong một gia đình. Tình huống trong phiên tòa cho thấy, từ những khúc mắc trong cuộc sống hôn nhân gia đình, Phạm Xuân V. đã có hành vi bạo hành vợ mình là chị Bùi Thị C, khiến chị C phải cắt bỏ hoàn toàn thận bên phải do bị vỡ thận độ 4 và gây tổn thương cơ thể 45%. Phạm Xuân V. sau đó đã bị khởi tố, truy tố và đưa ra xét xử về tội “Cố ý gây thương tích” và phải lĩnh mức án 5 năm tù theo Điểm C, Khoản 3, Điều 134 Bộ luật Hình sự.

Trong cuộc sống hôn nhân, mâu thuẫn là điều khó tránh khỏi. Những khúc mắc không được giải quyết tận gốc đã khiến nhiều sự việc đau lòng xảy ra khi vợ chồng không tìm được tiếng nói chung, có những hành động gây tổn hại về sức khỏe, tính mạng cho người bạn đời của mình, để lại những vết thương đau lòng cho người thân và cú sốc cho con cái. Trường hợp gia đình Phạm Xuân V. trong “phiên tòa” là một ví dụ, vì những mâu thuẫn nhỏ nhặt mà V. đã nỡ ra tay với người vợ…

Tại chương trình, BTC đặt rất nhiều câu hỏi liên quan đến tính chất, mức độ phạm tội, mức án phải chịu… Đặc biệt là tư vấn pháp lý, nâng cao nhận thức để người dân có thể “ứng biến” với những tình huống có thể xảy ra trong cuộc sống hôn nhân hàng ngày, từ đó giảm thiểu những tổn hại có thể xảy ra cho mình và người thân. Mỗi câu trả lời đều được các chuyên gia nhận xét và có giải đáp cung cấp thêm nhiều kiến thức bổ ích để cho người dân nắm rõ hơn quy định của pháp luật, áp dụng được vào thực tế cuộc sống. Mô hình “Phiên tòa giả định” đã phát huy được tính hiệu quả của mình khi người dân tích cực, hồ hởi tham gia, tương tác. Các nhận định của cá nhân được chuyên gia phân tích, đánh giá, bổ sung đầy đủ tính pháp lý.

Từ hiệu ứng tích cực tại chương trình, thực sự là cách làm sáng tạo, hiệu quả, sát với thực tế tại cơ sở, tạo được chuyển biến trong công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho nhiều tầng lớp nhân dân trong giai đoạn hiện nay. Thông qua “Phiên tòa giả định” còn phát huy hiệu quả của hoạt động xét xử, góp phần hạn chế, ngăn ngừa được sự gia tăng của tội phạm.

Tiểu phẩm “Số phận buộc ràng” trong chương trình như một lát cắt hiện thực, phản ánh sâu sắc nỗi đau mà nạn tảo hôn gây ra khi lấy đi cơ hội học tập, niềm vui tuổi thơ và cả sự hồn nhiên của những đứa trẻ, đặc biệt là các em gái.

Hôn nhân cận huyết thống vẫn tiếp diễn, gây ra vô số hiểm họa cho tương lai giống nòi của nhiều gia đình, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dân số. Đây cũng chính là nguyên nhân của đói nghèo, bệnh tật như vòng luẩn quẩn từ thế hệ này sang thế hệ khác mãi không thoát ra được, đặc biệt là ở các địa bàn miền núi vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số.

Thông qua tiểu phẩm, BTC muốn gửi đến khán giả một thông điệp đó là: “Hãy loại bỏ những hủ tục lạc hậu ra khỏi cuộc sống cộng đồng, luôn có trách nhiệm với bản thân mình và với toàn xã hội, để ngày càng ít đi những giọt nước mắt đau thương, thay vào đó là cuộc sống đầy ắp yêu thương, những nụ cười hạnh phúc”. Và điều cần làm ngay lúc này đó là: Tôi, bạn và tất cả chúng ta hãy cùng “nói không với nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống”.

Qua chương trình, BTC mong rằng sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa rộng rãi hơn nữa để công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trở thành hoạt động thường xuyên của mọi cấp, mọi ngành; của cả hệ thống chính trị và của từng tập thể, cá nhân với ý thức tự giác cao và tinh thần thượng tôn pháp luật.

Dịp này, BTC và ekíp thực hiện chương trình đã tặng người dân địa phương 100 suất quà cùng nhiều món quà giá trị khác, động viên và hỗ trợ về mặt tinh thần. Đồng thời, trao những phần quà ý nghĩa cho các khán giả tham gia trả lời các nội dung tương tác ở “Phiên tòa giả định”.

Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật giữ một vị trí quan trọng trong công tác giáo dục; “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật” là biểu hiện của một xã hội văn minh. Chương trình được tổ chức với hình thức đổi mới, sáng tạo, góp phần nâng cao ý thức pháp luật, nhận thức về bình đẳng giới và phòng chống bạo lực gia đình cho bà con. Với sự đồng lòng của nhân dân và sự đồng hành tận tụy của đội ngũ cán bộ cơ sở; khi mỗi người dân đều hiểu và tự giác chấp hành pháp luật, cùng nhau xây dựng nếp sống văn hóa, bình đẳng, văn minh thì cộng đồng sẽ trở nên đoàn kết, tiến bộ và bền vững hơn.