KÝ ỨC MÙA SEN

KÝ ỨC MÙA SEN

Quê anh, cách nơi tôi đang sống không xa lắm, chỉ cần ngược triền đê sông Hồng thêm một khúc lượn là tới. Hồi nhỏ, tôi thường ra doi đất tận ruộng ngô ngoài cánh bãi để ngóng con thuyền có cánh buồm như trong cổ tích. Tôi chờ từ khi cánh buồm mới như một đốm trắng lấp lóa trong nắng sớm ở phía làng anh, cho đến khi con thuyền ghé vào bến chợ hoa làng tôi. Tôi cứ mường tượng, sẽ thấy những nhân vật như trong truyện cổ bước ra từ sau cánh buồm ấy...

Đến giờ tôi vẫn không lý giải nổi, vì sao sau ngày giải phóng miền Nam, anh lại định cư ở Sài Gòn. Phải chăng, vì anh đã nợ ân tình với cô y tá tiền phương kia? Chả dám trách, chỉ tiếc. Lẽ nào anh nỡ bỏ cả triền sông bên thành phố phồn hậu, đầy ắp kỷ niệm thuở thiếu thời của mình, bỏ lại người thiếu nữ đã thầm mơ anh sẽ là hoàng tử trên con thuyền có cánh buồm lóa nắng ngày xưa. Có lẽ nào anh đã quên? Một lần gặp lại, tôi hỏi, anh chỉ lặng im. Một sự im lặng mà ngoài anh, chỉ có tôi mới hiểu được…

Năm nào anh cũng về thăm quê. Anh hẹn năm nay sẽ về sớm hơn để cùng tôi tung tẩy, ôn lại tất cả kỷ niệm về những năm tháng tuổi trẻ đầy khó khăn nhưng cũng rất lãng mạn trong lòng Hà Nội. Hẳn thành phố gắn với anh nhiều hoài niệm khó quên, nên đọc những đoản văn, những truyện ký của anh viết về quê hương, khiến tôi cứ nao nao buồn. Ngược về những tháng ngày cũ, lật lớp lớp mưa nắng đã hóa rêu phong loang lổ trên từng bức tường, từng mái ngói thân quen, rồi lại quay về với hiện tại. Hình như tôi đã chạm phải những hạt sương li ti trong thẳm sâu ký ức của một đời người. Của một thời.

Bãi pháo phòng không và những ụ trực chiến trên đê của dân quận tự vệ thời chống Mỹ năm xưa, giờ mọc lên san sát những ngôi nhà tầng thấp tầng cao. Từ trên sân thượng của chung cư nhìn xuống đường ngang phố dọc giao nhau, chẳng khác gì mặt sàng đan nong mốt nong đôi.

Bây giờ đây không chỉ có cầu Long Biên cùng các cây cầu đã có từ trước và sau chiến tranh chống Mỹ. Những chiếc cầu với nhiều làn xe đã và đang vắt qua sông Hồng, nối các tuyến đường mọi miền vào trung tâm thành phố. Hà Nội là Thủ đô hiện đại nhưng vẫn giữ nguyên nét cổ kính trầm mặc của Thăng Long xưa.

Không thể nào quên thời anh và tôi đều là những nam thanh nữ tú. Ngoài lớp lớp thanh niên của nhà máy điện Yên Phụ ngày ấy đã ra tiền tuyến, còn ở lại sản xuất và trực chiến là các anh chị tự vệ, cũng như chúng tôi là dân quân địa phương. Người ra mặt trận trực tiếp chiến đấu, người ở lại hậu phương đều súng khoác trên vai, sao vuông trên mũ. Phái mạnh, độc nhất hai màu quần xanh áo trắng, phái đẹp, độc nhất quần lụa đen áo trắng. Đấy là những ngày lễ, Tết, chứ còn những lúc đi trực chiến, họ đều đồng phục quần áo xanh công nhân, nữ dân quân địa phương thì quần đen áo màu xanh cỏ úa.

Lớp trẻ bây giờ khỏe đẹp, mới mẻ. Đẹp về hình thể lẫn trang phục. Nhìn các em, các cháu ríu ran qua ngõ, tôi biết thời của anh và tôi đã một đi không trở lại.

*

Ký ức chầm chậm đưa tôi về đầm sen làng mình. Sen vào mùa đang rộ. Những bông sen có tên: sen bách diệp, dân làng tôi vẫn gọi là sen trăm cánh đang tỏa hương thanh tao thơm dịu mát cả một vùng trời. Bông sen này to nặng hơn bất cứ sen ở nơi nào khác, bởi cuốn lấy đài hoa đến nhụy hoa dày là lớp lớp cánh hồng đến thắm từ trong ra ngoài. Đấy là niềm kiêu hãnh của làng Tây Hồ. Chỉ có sen ở làng Tây Hồ bên hồ Dâm Đàm xưa, nay là Hồ Tây, mới đủ nhụy đủ hương để ướp chè tiến vua, chúa suốt từ ngàn năm trước. Nghề ướp trà sen đã truyền qua nhiều đời, nhiều thế hệ, vẫn tồn tại đến hôm nay.

Dạo ấy, anh đến học ướp trà sen từ bà nội tôi, nhưng chưa thành nghề thì anh đã nhập ngũ. Hồ Tây mênh mông giữa đất trời mà vẫn khiêm nhường dưới cái nắng óng ả như tơ nõn. Tôi nhớ mỗi khi thay ca trực chiến, anh cùng mấy chàng trai nữa bơi ra xa mò trai, đem về để mẹ tôi nấu một nồi cháo trai thơm ngậy hành, răm. Ăn xong chỉ riêng anh được bà tôi gọi lên nhà trên cho nhấm nháp trà sen. Có mấy đứa con gái đồng lứa với tôi, đứa nào cũng thầm phải lòng anh, song những người bạn trai của anh lại khẳng định: dứt khoát nó sẽ làm rể làng thôn Đầm Trị. Mọi ánh mắt đổ về khiến hai má tôi chín lựng.

*

Hôm nay bất chợt lang thang, hóng ngọn gió lật lá chao nghiêng. Từng chiếc lá xoắn vặn trong gió chẳng khác gì vàng thoi giát mỏng. Từ đường Thanh Niên gió xô từng lớp lớp sóng ngược về phía tây thành phố. Những lớp sóng thật bình thường như cố gợị lên trong tôi những kỷ niệm khó quên, ngược về miền ký ức.

Bây giờ quanh hồ đã kè, từng đoạn đã gắn tên đường tên phố. Xen bên nhiều loại cây hoa khác rực rỡ đặc trưng rất Hà Nội, vẫn từng rặng liễu thả bóng mình lả lơi xuống mặt nước thăm thẳm xanh. Nắng buông chùng nhẹ lướt quanh từng đôi trai gái, tay trong tay sánh bước bên nhau. Những nụ hôn ngây ngất chếnh choáng cả đất trời. Các bạn trẻ hôm nay thật hạnh phúc. Thời chúng tôi, yêu đến mềm ruột gan vẫn chỉ dám ém lại trong tim mình. Nụ hôn trao nhau cũng hết sức vội vàng.

Mua mấy bông sen trên chiếc thuyền thúng vừa cập bờ Đầm Trị. Áp môi thơm lên những cánh hoa mềm mỏng dịu mát. Tôi tự hỏi, giữa nhịp sống náo nhiệt tại thành phố nắng mưa bất chợt dưới những cung đường lá hát như reo trong nắng… Chẳng biết chiều nay, giờ này anh có cảm nhận được hương thơm thanh khiết này không?

NGUYỄN THỊ NGỌC HÀ