BẾP LỬA

Bếp lửa

Có nơi nào bình an và ấm áp hơn một bếp lửa? Dù là bếp ga, bếp điện hiện đại, sạch đẹp hay góc bếp quê ám khói và bồ hóng thì nó vẫn là nơi giữ hơi ấm trong ngôi nhà. Có thể nói bếp lửa là linh hồn của mỗi nhà, của một tập thể, nơi không chỉ là những bữa cơm ngon mà còn là những gắn kết yêu thương của những thành viên.

Có một bếp lửa trong căn nhà nhỏ đơn sơ nơi tôi đã lớn. Gian bếp sơ sài cũ kỹ, mùa mưa ẩm ướt mù mịt khói. Mùa nắng nóng hầm hập vì bếp nấu bằng củi bằng rơm. Lần đầu tập nấu ăn giúp má tôi đã loay hoay mãi mới nhóm được lửa. Những chiếc nồi ám khói bếp đen sì, phải mất bao lâu mới kỳ cọ được. Từ gian bếp này, tôi đã lớn lên bằng những thức ăn má nấu. Là cơm rau cá mắm đơn sơ nhưng gởi gắm cả tình thương người mẹ dành cho đàn con. Những buổi sáng khi gà gáy canh ba, má rón rén xuống bếp nhen lửa bắc nước, vo gạo nấu cơm. Những bữa ăn sáng chỉ là cơm với mắm để con được chắc bụng đến trường rồi ba má ăn để ra đồng làm lụng.

Trong gian bếp ấy, theo mùa vụ, khi thì bắp, lúc là củ lang, củ mì, chúng tôi đã có những ngày quây quần vừa ăn vừa chuyện trò đùa giỡn, nghe ba má kể những câu chuyện ngày xưa. Có những ngày trời mưa rảnh rỗi, má ngâm gạo xay rồi đúc bánh xèo. Chúng tôi làm chén mắm, chờ bánh xèo đổ ra là ăn ngay. Cái kiểu ăn từ trên bếp này chỉ có thể là ăn trong bếp của má, vì vậy mà cái ngon cũng đặc biệt không thể tìm thấy nơi đâu.

Có một bếp lửa của những ngày cúng giỗ, những dịp lễ tết khi bà con họ hàng xúm xít mỗi người một tay dọn dẹp nấu nướng. Những câu chuyện bên bếp lửa hồng làm mọi người gần gũi nhau hơn, gắn kết tình bà con, nghĩa hàng xóm. Từ những câu chuyện này, người ta học từ nhau cách nấu những món ăn ngon, cách chăm sóc nuôi dạy con cái, cách làm ruộng, làm vườn. Có những câu chuyện vui làm người ta như quên hết những nhọc nhằn trong cuộc sống khó khăn. Tiếng cười giúp cuộc sống nhẹ nhàng hơn, cái ấm áp từ những căn bếp lan tỏa khắp nơi, đem lại hạnh phúc, ấm êm cho mỗi gia đình, bình an cho làng xóm.

Có những bếp lửa của những bà mẹ nghèo phải chật vật với miếng cơm manh áo. Không dám mơ đến những bữa ăn sang trọng, đủ đầy, họ chỉ mong có đủ cơm rau cho bầy con đang tuổi lớn. Những người mẹ có thể quên đi những nhu cầu của riêng mình mà chắt chiu dành dụm hết cho con. Những lời nói dối rất dễ thương của những người mẹ để nhường nhịn cho con thật là một hình ảnh đẹp chỉ có ở tình mẫu tử thiêng liêng.

Có những bếp lửa nhóm lên vội vàng đơn giản bằng 3 cục gạch và ít củi kiếm được, đặt ở một khoảng đất trống nào đó phía sau phòng ở. Những nồi cơm, nồi cháo nấu vội từ những bếp lửa này giúp ấm lòng những cô cậu sinh viên nghèo tuổi đôi mươi khi mà những bữa cơm tập thể chưa kịp ăn đã hết vèo. Chỉ là cơm cháo giản đơn thôi nhưng ai đã từng trải qua những ngày sinh viên ấy mới thấy nó ngon tuyệt làm sao, để rồi mấy mươi năm sau gặp nhau, câu chuyện vẫn xoay quanh bếp lửa hồng ngày ấy.

Có một bếp lửa tôi đã nhóm lên cho chính ngôi nhà của mình khi tôi đã lớn. Bếp lửa ấy đã đi qua nhiều thay đổi cùng với những thay đổi trong cuộc sống gia đình. Dù là chiếc bếp dầu nhỏ xíu, cái lò than, bếp điện hay bếp ga thì nó cũng đã hoàn thành trách nhiệm của mình bằng việc đem lại những bữa cơm ấm áp tình thương cho gia đình. Tôi không phải là người nấu ăn ngon, tôi chậm chạp và không khéo léo, nhưng tôi đã luôn cố gắng mỗi ngày. Những bữa ăn ngon đâu phải chỉ vì cao lương mỹ vị hay được nấu bởi những đầu bếp nổi tiếng, các con tôi thường nói chỉ thích ăn đồ mẹ nấu vì nó được nấu với cả tình thương của mẹ.

Có những bếp lửa không còn riêng của mỗi nhà nữa mà nó được nhen lên vì lòng nhân ái dành cho những người bất hạnh thiệt thòi. Những bếp ăn từ thiện nơi những người thiện tâm tập hợp lại bằng tấm lòng, sức lực, tài lực và vật lực để đem đến những bát cháo nóng, những bữa cơm ngon cho những cụ già neo đơn, những em bé mồ côi, những bệnh nhân nghèo đang khổ sở vì bệnh tật, vì thiếu thốn. Những bếp lửa ấy đã thắp lên một ngọn lửa nhân ái trong cộng đồng, giúp làm giảm đi những lo toan, chật vật, khổ sở, đói khát của những mảnh đời thiếu may mắn.

Có những bếp lửa bị bỏ quên trong thời hiện đại khi người ta đôi khi vì bận rộn hoặc vì sự tiện lợi mà cảm thấy việc bếp núc là không thật sự cần thiết. Một cái bếp thiếu lửa sẽ làm ngôi nhà lạnh lẽo. Những bữa ăn hàng quán dù đẹp mắt, sang trọng nhưng lại thiếu vắng không khí gia đình. Cái ăn không phải chỉ là để ăn mà còn là văn hóa gia đình, là tình yêu thương, gắn kết. Một ngôi nhà hiện đại không thể thiếu một gian bếp đẹp và tiện lợi, đủ thấy sự cần thiết của bếp lửa.

Bếp lửa đem đến sự ấm áp yên vui trong mỗi gia đình, lan tỏa yêu thương đến tập thể, cộng đồng. Bếp lửa là nơi có những yêu thương, tảo tần của người mẹ, người bà, có những đau đáu âu lo của người cha, có sự nhường nhịn của anh chị em. Vì vậy dù cuộc sống hiện đại thì bếp lửa vẫn không mất đi tầm quan trọng. Bếp lửa, nơi luôn cháy sáng những thương yêu!

Nguyễn Ái